Odamız 2024 Yılı Kasım Ayı Meclis Toplantısı Meclis Başkanı Ahmet Arif Mete Başkanlığında Gerçekleşti
Odamız 2024 Yılı Kasım Ayı Meclis Toplantısı Meclis Başkanı Ahmet Arif Mete Başkanlığında gerçekleşti.
Meclis Başkanı Ahmet Arif Mete’nin Açılış konuşmasının ardından gündem maddelerine geçildi. Ekim Ayı meclis toplantısı karar tutanaklarının kabulü, Ekim Ayı yönetim kurulu faaliyet raporunun okunması ve kabulü, Ekim Ayı gelir gider raporlarının, mizanın, bütçe izleme raporunun ve hesapları inceleme komisyonu raporunun okunması ve kabulü, Ekim Ayı yönetim kurulu faaliyet ve hesaplarının ibra edilmesi gündem maddelerinin görüşülmesinin ardından Gelen yazıların görüşülmesi ile Dilek ve Temenniler gündem maddesine geçildi.
Odamız Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Alpaslan Razıoğlu, Dilek ve Temenniler gündem maddesinde söz alarak İnşaat ve Gayrimenkul Sektörlerinin güncel durumu hakkında meclis üyelerine hitaben değerlendirmelerde bulundu:
Sayın Başkan, Değerli meclis üyeleri,
Hepinizi saygıyla selamlıyorum. 2024 yılının sonuna doğru yaklaşırken, iş dünyası olarak karşılaştığımız tüm zorluklara rağmen faaliyetlerimizi sürdürmeye devam ediyoruz. Son yıllarda yaşadığımız salgın, deprem felaketi, ekonomik kriz, bölgemizdeki jeopolitik riskler ve hükümetin tasarruf politikaları ile merkez Bankası'nın sıkı para politikalarına rağmen, ekonominin iyileşme sürecine odaklanmış şirketlerimizi ayakta tutmaya çalışmaktayız.
Bugün burada, inşaat ve gayrimenkul sektöründeki güncel durumu sizlerle paylaşmak, geleceğe yönelik beklentilerimizi değerlendirmek üzere söz almış bulunuyorum.
İnşaat sektörü, 2 milyonluk istihdam gücüyle yaklaşık 25 ana sektör olmak üzere toplamda 250 sektörü doğrudan ve dolaylı bir şekilde etkileyen geniş kapsamlı bir alandır. Tüm sektörlerin etkileri dikkate alındığında, inşaat sektörünün Türk ekonomisindeki payı %30'Iara ulaşmaktadır.
Uzun yıllar ülkemiz için lokomotif görevi gören inşaat sektörü 2018 yılından beri eski günlerini arar bir konuma gelmiştir.
2017-2018 yılları inşaat sektörünün en iyi yılları olurken,
2019 yılında yaşanan daralma, akabinde 2020 yılında korona virüs dönemiyle beraber dünyayı etkisi altına alan ekonomik kriz, döviz kurundaki hızlı hareketlilik, inşaat malzemesi üretimi enerji yoğunluklu bir sektör olduğundan emtia fiyatları, enflasyonun da etkisiyle ciddi artış bir göstermiştir.
Sanayi tarafında bir dönem yurt dışı pazarının yoğun talebinden dolayı oluşan bir ihracat hareketliliği yaşanmış olsa da ilerleyen zamanlarda bu durum ortadan kalkmış, sanayide ana kalemlerin beton, demir, çimento ve cam dışındaki sektörler sıkıntılı sürece girmiş, hatta durma seviyesine gelmiştir.
Konut tarafında ise sektörde ARZ ve TALEP problemi yaşanmaktadır. Belirttiğim üzere, artan emtia fiyatları ve enflasyonun etkisiyle inşaat maliyetleri yükselmiştir. Buna, yükselen işçilik fiyatları ve insan kaynağı sorunu da eklenince, son 4 yılda emtia fiyatları 10 kat artarken, işçilik maliyetleri ise 12-16 kat artmıştır. Dolayısıyla konut fiyatları da ciddi şekilde etkilenmiştir. Artan maliyetler ve inşaat sektöründeki finansmana erişim güçlükleri, yeni projelerin üretiminde önemli bir düşüşe yol açmıştır. Bu durum, sektördeki arz açığının derinleşmesine ve konut üretiminin daha da yavaşlamasına sebep olmuştur.
Talep tarafında ise, Artan gayrimenkul fiyatları, tüketicilerin finansman ve krediye erişim zorluğu, 2023 yılında BDDK'nın devreye aldığı ikinci kez ev alacaklara kredi sınırlaması, akabinde devletin %25'Iik kira artış sınırını getirmesiyle gayrimenkul cazibesini kaybetmiştir. Yatırımcılar farklı finansal alanlara yönelmiş ve beklemeye geçmiştir.
Sayın meclis üyeleri,
Tüm bu olumsuzluklara rağmen, inşaat sektörü, deprem bölgesinin yeniden inşası, yerel seçimler öncesi artan faaliyetler ve kentsel dönüşümün etkisiyle birlikte 2024 yılının ilk çeyreğini %11,1'lik genel ekonominin de üzerinde bir büyüme rakamı ile tamamlamıştır.
Ancak, 2023 yılı sonunda deprem bölgesi dışındaki kamu yatırımlarının yavaşlayacağına dair sinyaller alınmış ve özellikle Mayıs ayında açıklanan Kamuda Tasarruf ve Tedbir Paketi ile bu yavaşlama hızlanmıştır. Bazı büyük firmalar da bu dönemde yurt dışı pazarlarına yönelmiştir.
Şunu da özellikle genel bir bilgi olarak belirtmek isterim ki, Türk müteahhitleri olarak 140 ülkede faaliyet göstermekte olup, Dünyanın en büyük 250 uluslararası müteahhitlik listesinde ülkemizi 43 firmayla temsil etmekte olup firma sayısı itibarıyla Çin 'den sonra 2. sırada yer almaktayız. 30 milyar dolar dolar civarında da iş hacmine sahibiz.
Sonuç olarak, 2024 yılının son çeyreğine geldiğimizde, sanayi sektörü negatif bir performans sergilerken, konut sektöründe bir miktar büyüme gözlemlenmektedir. Bu yıl, en büyük etken olarak deprem bölgesi ve kentsel dönüşüm yatırımlarının etkisiyle böyle kapanacaktır. Finansmana erişim zorluklarına rağmen, konut fiyatlarındaki düşüş, satışlara yansıyacaktır. Yatırımcılar, faizlerin düşmesiyle birlikte konut fiyatlarının artacağı beklentisiyle konut sektörüne yatırım yapmayı tercih edecektir.
Piyasaların canlanması için uzun vadeli bir konut kredi kampanyasının başlatılması önemlidir. Ayrıca, faizlerin düşmesi ve döviz kurunun istikrarlı bir seviyede tutulması, inşaat maliyetlerini dengeleyecektir. Tüm bu faktörler doğru şekilde işlerse, 2025'in ikinci çeyreğinden itibaren sektörde hareketli günler yaşanması beklenmektedir.
Sayın Meclis Üyeleri,
Ülke genelinde olduğu gibi, Rize'de de inşaat ve gayrimenkul sektöründe bir yavaşlama görülmektedir. 2023 yılı içinde Rize Belediyesi toplamda 91 ruhsat vermiştir; bunlardan 60'ı özel inşaat, 31'i ise kamu yatırımlarına aittir. 2024 yılı Ekim ayı sonuna kadar ise yalnızca 22 ruhsat verilmiştir, bu da sektördeki yavaşlamayı göstermektedir.
Ancak, Rize son yıllarda büyük altyapı ve üstyapı projeleriyle hızla gelişmektedir. Bu projeler şehrin ekonomik ve sosyal yapısını güçlendirirken, inşaat sektörüne de yeni fırsatlar sunmaktadır. Özellikle kentsel dönüşüm, havalimanı, şehir hastanesi ve lojistik merkezi gibi projeler, sektördeki ihtiyaçları artırmakta ve altyapı yatırımlarını hızlandırmaktadır.
Rize-Artvin Havalimanı, şehri turizm ve ticaret açısından daha da güçlendirmiştir. Bu gelişme, inşaat sektörüne yeni fırsatlar yaratırken, turizmdeki büyüme yeni otel ve konut projelerine olan talebi artırmıştır.
Bunun yanı sıra, İyidere'deki lojistik üst merkezi de Rize için büyük bir stratejik avantaj sağlamaktadır. Türkiye'nin en büyük lojistik üslerinden biri olma hedefiyle, bölgedeki ticaret ve sanayi hareketliliğini artıracak ve inşaat sektörüne yönelik yatırımları da teşvik edecektir. Bu projeler, bölgeye büyük bir istihdam yaratacak ve çalışanlar için yeni konut, otel ve ticari vb. alanlara olan ihtiyacı artacaktır.
Rize'nin Gürcistan'a olan yakınlığı da, inşaat sektörüne yeni fırsatlar sunmaktadır. Bu coğrafi avantaj, inşaat malzemeleri ihracatını artıracak ve bölgedeki ticaretin gelişmesine önemli katkılar sağlayacaktır.
Bu şekilde de sözlerimi tamamlarken, beni dinlediğiniz için hepinize teşekkür ediyorum.
Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Aziz Karamehmetoğlu Dilek ve Temenniler gündem maddesinde meclis üyelerine hitaben Kasım Ayı Yönetim Kurulu Faaliyetleri ve güncel konular hakkında bilgilendirme gerçekleştirdi:
Değerli Meclis Başkanım, sayın divan ve çok kıymetli meclis üyelerimiz, hepinizi saygıyla selamlıyorum.
TOBB Oda Borsa yeni akreditasyon sistemi puanlama yapısı planlaması yürürlüğe girdi. Biz de Odamız olarak bir çalışma başlattık. 5 yıldızlı bir oda idik, ancak nihai hedefimiz artık 7 yıldızı yakalamak. Kolay değil ancak Odamız Yönetim kurulu olarak gayret göstereceğiz. Eksik yönlerimizi tamamlamaya çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl sonuna kadar çalışmalarımızı yürüteceğiz. Karadeniz’de iki odadan biri idik. Bunun devamını sağlayacağımıza inanıyorum. Malumunuz Ankara’da çeşitli temaslarda bulunuyoruz. Erzurum Yolu güzergahı konusunda tüm ihaleler tamamlandı. Bu kapsamda Karayolları genel müdür yardımcısı Selahattin bayramı teşekkür mahiyetinde ziyaret ettik. İhaleyi alan firma sahipleri ile de görüşmemiz oldu. Şu anda ihale askı sürecinde. Yavaş yavaş şantiye kurmaya başlayacaklar nisan ayı itibariyle çalışmaya aşlayacaklar. Cumhurbaşkanımızın talimatıyla 2026 yılı sonuna kadar bitirmek üzere çalışmalar sürdürülecek. Kırık tünelleri yılbaşı itibariyle açılması planlanıyor. Dallıkavak tünellerinin de %85’i bitti. Buradaki zeminde farklı bir üretim sistemi ile zemin sorunu da çözülmüş oldu. Daha önce sizlere burada arz ettiğimiz Erzurum havalimanı ile Kırık tünelleri mevkiine bir tünel yapılarak bu yolu 21 km kısaltmak mümkün. Selahattin bey ile bu konuyu da görüştük. Burada bir problem olmadığını ifade etti. Ancak üzerinde durmaya devam etmemiz gerekiyor. Ben de Milletvekilimiz Osman Aşkın Bak ile de bir görüşme gerçekleştirdik. Durumu ilettik. Kendisi de konuyla ilgileneceğini, sayın bakana ileteceğini ifade etti. Bu proje de hayata geçirilirse Erzurum İspir arası 45 dakikaya düşecek. Selahattin Bey ile birlikte Samsun Sarp Demiryolu ile ilgili de Devlet Demiryolları Proje Daire Başkanı ile de görüşme imkânı bulduk. Bu konuda bazı etütler yapmışlar. Samsun’dan Sarp Demiryolu 550 km’lik bir mesafeyi Demiryolu ile donatabilmemiz için yaklaşık 310 km’lik bir tünel ve viyadük yapımı gerektiğini ifade ettiler. Bunun yanında Devlet Demiryolları Proje Daire Başkanı, İyidere Lojistik Merkez ile Erzurum arasında yapılacak bir demiryolu hattı ile Zengezur Koridoru, Türkiye ayağı Karadeniz’e bağlanacak olursa, Erzincan ile Trabzon arasında kurulacak bir demiryolu projesine göre, 210 km daha kısa bir güzergâh elde etmiş olacağımızı ifade ettiler. Buradaki eğimin çok daha uygun olduğunu da belirttiler. Şu an bu proje üzerinde de çalışma yürütüyorlar. Rize İyidere Lojistik Merkez Projesinin yapılması ile bu demiryolu hattının buradan yürütülmesinin daha verimli olacağı, bu konunun diğer alternatiflerin önüne geçtiğini belirtti. Dolayısıyla 4-5 yıllık sürede görmek İnşallah nasip olur.
Bir diğer konumuz merkezdeki köprülü kavşak konusu. Buradaki amaç, bu kavşağın bat-çık projesi ile yerin altına alıp, üst kısmın yayaların yürüyerek sahile ulaşımını sağlamak. Bir diğeri Şehir Hastanesinin önünde yapılacak. Buranın Projesi bitmiş ve ihalesi yapılmıştır. Burada da Anayol yine bat-çık projesi ile beraber yerin altına kanalize oluyor. Hastane giriş çıkışı da rahatlatılmış olacak. Bir diğer konu ise Şehir hastanesi projesinin üzerinde hassasiyetle bizzat duran Hemşehrimiz Sağlık bakanımız Prof. Dr. Kemal Memişoğlu bazı revizeler gerçekleştirdi. Zemin çalışmaları müteahhit firma tarafından devam ediliyor. Hastanenin önündeki 18 metrelik deniz dolgusu ihalesi de yapıldı. Burası da kısa zamanda başlayacak.
Merkez Bankası Başkan Yardımcısı ile TOBB’da gerçekleştirdiğimiz toplantıda, faizlerin hissedilir oranda düşüşünün önümüzdeki yılın 7. ayını bulacağının öngörüldüğü ifade edildi. Bunun istikrarlı bir şekilde yürümesi için TOBB’un ekonomistlerinin de aynı görüşte olduklarını görüyoruz. Diğer yandan asgari ücretin %23,5-24,5 arası olacağı tahmin ediliyor.
Diğer yandan, Türkiye’nin mutlak manada yeni bir emeklilik yasasına ihtiyacı var. Şu anki sistemi ne şirketler ne de kamu kaldırabilir durumda değil.
Yeni Valilik Binası Projesi gayet güzel bir proje olarak görünüyor. Muhtemelen Nisan Ayı gibi çalışmalar başlatılacak. Burada mevcut otopark’ın yerine yeni bina inşaatı yapılacak. Yapıldıktan sonra eski bina yıkılacak.
Meclis üyelerimizden, Meclis kürsüsünde sorunlarınızı ve çözüm önerilerinizi paylaşmanızı rica ediyorum. Kendi Meslek Gruplarımızdaki üyelerimizin seçimi ile buraya geldik. Bu bağlamda temsil ettiğimiz sektörün sorunlarını da buraya taşıyarak çözüm aramamız için bizlerle paylaşmamız gerektiğini düşünüyorum.
Tüm Meclis üyelerimize teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum.
Karamehmetoğlu'nun konuşmasının ardından Meclis Başkanı Ahmet Arif Mete, katılımcılara teşekkür ederek toplantıyı sonlandırdı.
